۱۴ آبان ۱۳۹۳، ۱۵:۵۳

نشست «نمادشناسی در تعزیه»

تعزیه بدون موسیقی معنا ندارد/ هنری حاوی نمادهای کهن ایرانی

تعزیه بدون موسیقی معنا ندارد/ هنری حاوی نمادهای کهن ایرانی

نشست «نمادشناسی در تعزیه» شامگاه یکشنبه 11 آبان‌ماه همزمان با شب تاسوعای حسینی در فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست نمادشناسی در تعزیه توسط بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران و با حضور علاء‌الدین قاسمی از پیشکسوتان آیین تعزیه برگزار شد. در ابتدای این نشست قاسمی اشاره‌ای به تاریخچه تعزیه داشته و در این خصوص گفت: تعزیه فراز و فرودهایی داشته و از زمان آل‌بویه تا به امروز از جایگاه خاصی برای مردم ایران برخوردار است. در گذشته  دسته هایی در طول مدت برگزاری مراسم محرم و صفر حرکت می کردند و تعزیه هایی را اجرا می کردند اما در دوره صفوی تعزیه شکل و فرم خاصی پیدا می کند. در زمان صفویه موسیقی تعزیه ممنوع می شود که این مسأله اشکالاتی را برای تعزیه خوانان ایجاد کرد چرا که تعزیه بدون موسیقی و آواز نمی تواند کارایی زیادی داشته باشد.

وی ادامه داد: اجرای مجالس تعزیه در زمان افشاریان نیز دنبال شد اما در زمان قاجاریه تعزیه بسیار مورد توجه قرار گرفت و در همه استان ها و مناطق کشور مجالس تعزیه برگزار می شد. تکیه دولت هم در همین زمان شکل گرفت و کانون برگزاری مجالس تعزیه باشکوه بود و خیل عظیم عزاداران در این مراسم حضور پیدا می کردند.

قاسمی با اشاره به این موضوع که نسخه‌های مورد استفاده در اکثر تعزیه‌ها نسخه  «میرعلا» هستند، عنوان کرد: یکی از علل استفاده از این نسخ کوتاه بودن آن است. مثلا در توصیف یک شخصیت، میرعلا با استفاده از  2 یا 3 بیت کار را تمام می کند اما در نسخ دیگر همان توصیف و معرفی در 10 بیت اتفاق افتاده که باعث طولانی شدن تعزیه می شود .

تعزیه

وی سادگی و ارتباط سریع تعزیه با مخاطب را از ویژگی های بارز این ژانر نمایشی عنوان کرد و ادامه داد: امشب ما تعزیه حضرت عباس(ع) را می خوانیم و المان مورد استفاده در این تعزیه سطل آب است. مخاطب در تعزیه باور می کند که سطل آب همان شط فرات است و همین باور و پذیرش سریع از طرف مخاطب از ویژگی های بارز تعزیه است. در واقع نمادهای کوچک در تعزیه می‌تواند مفهوم گسترده‌ای داشته باشد و این ارتباط بین تعزیه خوان و مخاطب به سادگی برقرار می شود.

این پیشکسوت تعزیه با اشاره به نمادهای مورد استفاده در تعزیه گفت: تاریخچه نمایش در ایران به بیش 3 هزار سال قبل می رسد. در همان نمایش های کهن ایرانی هم نمادهایی برای نشان دادن خوبی و بدی وجود داشت و امروز همین نشانه ها در تعزیه استفاده می شوند. رنگ های سبز و زرد و سفید و قرمز از المان های اصلی ما در تعزیه هستند که در نمایش های سیاوش کشان نیز از همین رنگ‌ها برای نشان دادن خوبی و بدی استفاده می شد. نکته جالب توجه این است که لباس های تعزیه در ایران بر خلاف تفکر اکثر مردم عربی نیست و لباس های کاملا ایرانی است .

قاسمی با ذکر این نکته که در ایران خیلی از مردم با شخصیت ها و نسخ تعزیه آشنایی دارند و نیازی به توضیح ندارد، گفت: متاسفانه نسل جدید ما تعزیه را به خوبی نمی‌شناسد و باید در این زمینه کار کنیم. ما بازیگرانی با سن پایین داریم و امکان دارد ضعیف هم باشند اما با برگزاری پیاپی مجالس تعزیه مطمئنم تعزیه خوانان خوبی خواهند شد. خوشحالم که امسال در بسیاری از نقاط تهران و کل استان‌ها تعزیه برگزار شد. ما باید تعزیه را به نسل‌های بعدی و خصوصا نسل جوان معرفی کنیم تا این هنر باقی بماند.

وی همچنین نبود فضای مناسب برای اجرای تعزیه در محله ها و شهر ها و خصوصا شرایط آب و هوایی و مشکلات اجرای تعزیه در فضای باز را علت اجرا شدن تعزیه در داخل سالن دانست و در پایان با قدردانی از حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیریت فرهنگسرای نیاوران گفت: امیدوارم همه مسئولان فرهنگی و هنری کشور از این هنر آیینی و مذهبی به خوبی حمایت کنند تا شاهد گسترش و توسعه هرچه بیشتر تعزیه باشیم.

کد خبر 2415519

برچسب‌ها